निकाल

एखाद्या सुट्टीत माझी परिक्षा आधी संपायची. मग मी स्नेहाची परिक्षा संपायची वाट बघायचे. कोल्हापुरात परिक्षांचं वारं काही वेगळच असायचं. माझा बाबा माझ्या अभ्यासाबद्दल खूप काळजी करायचा. रोज सकाळी सहा वाजता उठवून माझा अभ्यास घ्यायचा. न कंटाळता उजळण्या, पाठांतर सगळं अगदी रोज करून घ्यायचा! शाळेच्या दिवसात कधी मला सात नंतर उठल्याचं आठवत नाही! पण कोल्हापुरात मात्र रोज निलेश, स्नेहा अाणि माझी इतर भावंड नऊ वाजता उठून अकरा वाजता शाळेला पळायची. मला या प्रकाराचा कोण हेवा वाटायचा! पण परिक्षेच्या अादल्या दिवशी मात्र सगळ्यांचे चेहरे बघण्यासारखे असायचे. अण्णा अजोबा येता जाता पोरांना दम द्यायचे, "चिक्या लेका या वर्षी जर प्रमोट झालास तर शाळाच बंद करीन बघ तुझी". "प्रमोट" हा शब्द मी पहिल्यांदा निलेश उर्फ चिकू याच्या प्रगती पुस्तकात बघितला! काही विषयांमध्ये काठावर पास तर काही विषयांत ३२-३४ मार्क मिळाले कि पुढे ढकलायचे. त्याला "प्रमोट" होणे म्हणत. खूप वर्ष "प्रमोशन" म्हणजे काहितरी वाईट अशीच माझी समजूत होती! 

परिक्षेच्या सकाळी मामी युद्धभूमिवर उतरायची. पोळ्या लाटता लाटता स्नेहाची घोकंपट्टी चालू असायची! कधी कधी स्नेहा गणितं सुद्धा घोकून जात असे! अशी वाईट वेळ नंतर ईंजिनियरींग मध्ये माझ्यावरही अाली. पण शाळेत असताना बाबा घोकंपट्टीच्या अगदी विरोधात होता. कविता सुद्धा तो मला चित्रविचित्र हातवारे करून लक्षात ठेवायला लावायचा! इतिहास शिकताना कधी मला नेहरूंचं "डिस्कव्हरी आॅफ ईन्डिया" वाचून दाखवत असे. भुगोल शिकताना नकाशा घेऊन बसत असे! 

त्यामुळे मला स्नेहा अाणि कंपनीची सरळ साधी घोकंपट्टी फार मजेदार वाटत असे! अामच्या घरातल्या "हुषार" मुलांना ६० टक्क्यांहून जास्त मार्क मिळत! साठच्या वर जायचं हे एकच स्वप्न तमाम मुडशिंगीकर बघत असत. मला मात्र बाबा ९० टक्क्याहून जास्त मार्क मिळायलाच पाहिजेत अशी अट घालत असे! 

निकाल लागायच्या वेळी सगळेच काळजीत असत. त्यातल्या त्यात मी अाणि चिकू दादा (निलेश) जास्त काळजी करत असू! कारण त्याला नापास व्हायचं भय तर मला नौवदीच्या खाली घसरायचं! पहिली काही वर्ष मला नेहमी नंबर मिळायचा. मग हळू हळू मी ८७ टक्क्याच्या घरात अाले!  दर वर्षी निकाल लागला कि बाबाचा हिरमुसला फोन येई. नाही मिळाले ९० टक्के म्हणून. मग मला पण वाईट वाटत असे. एवढसं तोंड करून मी लोकांना निकाल सांगत असे पण स्नेहा मात्र "अामच्या सईला ८७ टक्के मिळाले" म्हणून सगळीकडे भाव मारत असे! तेव्हा मला स्नेहा अापले बाबा असती तर किती छान झालं असतं असं वाटायचं!

माझं गणित अगदी लहानपणापासून कच्चं होतं. गणितात अापल्याला गती नाही हे अंतिम सत्य मला चौथीच्या अासपासच गवसलं होतं. तरी काही ना काही कारणानी त्याला असत्य ठरवायचा अाम्ही खूप प्रयत्न केला! बाबानी खूप उशिरा हार मानली. तोपर्येंत ठोकून ठाकून मला नेहमी ८५ च्या घरात ठेवण्यात अालं! स्नेहा अाणि चिकूच्या अभ्यासाकडून असलेल्या माफक अपेक्षा बघून मला " किती समाधानी पोरं अाहेत ही!" असं कळकळीने म्हणावसं वाटायचं! जशा त्यांच्या शाळेकडून कमी अपेक्षा असायच्या तशाच त्यांच्या इतरांकडूनही असत. त्यांना कधी महागड्या सायकली, खेळातल्या गाड्या मिळाल्या नाहीत पण स्कूटरची टायर, मातीचे किल्ले, साबणाचे बुडबुडे असले खेळ अाम्ही नेहमी हुडकून काढायचो! एक सायकल पाळीपाळीने पार रंकाळ्यापर्येंत फिरवायचो! 

एकदा का निकाल लागला कि अामच्या सुट्टीमध्ये अडकलेला बोळा दूर होई अाणि नवीन वर्षाचे पाणी वाहते होई!