बाबाची गोष्ट

लहानपणी जेवताना गोष्टी ऐकायची फार आवड होती मला. पण प्रत्येकाच्या गोष्टीत वेगळी कला असायची. गोष्टी सांगण्यात पहिला नंबर बाबाचा असायचा. त्यानंतर दहा जागा मोकळ्या आणि अकराव्या नंबरावर अज्जी! बाबा समोरच्याला काय हवे आहे याचा फार बारीक विचार करायचा. त्यामुळे जेवायच्या आधी तो सरळपणाने "पिल्लू आज कुठली गोष्ट सांगायची?" असं विचारायचा. मग काहीही सांगितलं तरी कुठलीही "बापगिरी" न करता छान सुरुवात करायचा. कधी कधी तो सुट्टीत सुट्टी घेऊन खास मला भेटायला कोल्हापूरला यायचा. मग मी सगळ्यांना "बघा माझे बाबा कसे गोष्ट सांगतात" या निमित्ताने गोळा करायचे.
कधी कधी बाबाला मी यादी पण द्यायचे. आजच्या गोष्टीत एक चेटकीण, एक घुबड, एक शूर मुलगी, खोलीभरून साप आणि बोलणारे बेडूक हवे. त्यातही जर अगदीच नावडती भाजी असेल तर मग, साप चेटकिणीच्या गटात आणि बोलणारे बेडूक मुलीला मदत करणार वगैरे अटी घालायचे. बाबा आनंदाने सगळ्या अटी मान्य करून लगेच गोष्ट तयार करायचा! मग मध्येच बेडकाचा आवाज पण काढायचा. हे सगळं ऐकून बच्चे कंपनी जाम खूष व्हायची.
झुरळ ही कीटक जमात माझ्या कुंडलीतील राहू असावी आणि नाकतोडा केतू! या दोन किड्यांना मी आजही खूप घाबरते.
ब-याचदा रात्री पाणी प्यायला जाताना सुद्धा मी अज्जीला उठवायचे. पुण्यात बाबा माझे सगळ्या प्रकारच्या कीटकांपासून रक्षण करीत असे. कोल्हापुरात मात्र त्याची ही जबाबदारी म्हातारी अज्जी पार पाडायची. अजूनही काम जास्त असेल तर तणावामुळे मला माझ्या खोलीत शेकडो उडणारी झुरळं आली आहेत व दार उघडत नाहीये अशी स्वप्न पडतात!
मग कधी कधी बाबा आणि मी झुरळ-बेगॉन असे खोली नाट्य पण करायचो. त्यात बाबा झुरळ व्हायचा व मी बेगॉनचा स्प्रे!
मग मी माझा काल्पनिक झुरळ-वध साजरा करायचे. ब-याच वेळेस या उत्साहात बाबा मला भरवायला विसरून जायचा!
बाबा तासंतास त्याच्या मित्राशी (विजू काकाशी) जगातल्या राजकारणावर वाद घालत बसायचा. मी इकडे तिकडे खेळत असताना माझ्या कानावर मिखाईल गार्बोचाव, जॉर्ज बुश, सद्दाम हुसैन वगैरे नावं पडायची. मग काही काही गोष्टींमध्ये चेटकीण आणि बुश पण एकत्र येण्याची फरमाइश व्हायची. तसल्या मागण्या आठवल्या की बाबाची मनापासून दया येते. मी जर माझा बाबा असते तर मी दमून गेले असते. कोल्हापूरला बाबा आला की सग्गळी कार्टी झोपाळ्यावर जमायची. मग एखादी भुताची गोष्ट रंगात आली की हळू हळू पोरं घाबरून आपापल्या घरी पळायची. पण मला भुताच्या गोष्टी फार आवडायच्या. त्यात बाबाची भुतं पण मस्त असायची. कुणाला एकच डोळा, एखादं लठ्ठ भूत, एखादं रडकं भूत (नेहमी या भुताशी माझं वागणं मिळतं जुळतं असायचं). त्यामुळे बाबाच्या गोष्टी कधीच संपल्या नाहीत. आम्हीच उगीच मोठ्या झालो.
बाबाच्या गोष्टीत कधीही "गोष्टीचे तात्पर्य" वगैरे गैरसोय नसायची. कधीही शिकवण वगैरेची भानगड नसायची. त्याची गोष्ट म्हणजे सगळ्यांना हवा तसा मिळून केलेला गोपाळकाला. लहान मुलांमध्ये लठ्ठ फ्रेमवाला चष्मा लावून बसणारा खाष्ट बाबा तो कधीच नव्हता. त्यामुळे आमच्यातलाच पण मिशीवाला मित्र मिळाल्याचे समाधान मिळायचे. नरू मामा बाबाची खूप मस्करी करायचा. बाबाचा विसराळूपणा, त्याचे 'पसारे' वगैरेची मामा खूप फिरकी घ्यायचा.पण मुलांना कसं खूष ठेवायचं या विषयांत मामा सुद्धा बाबाला गुरू मानायचा!
पण बाबाची कल्पनाशक्ती तो कधी कधी स्वत:ची करमणूक करायला सुद्धा वापरायचा. तेव्हा मला त्याचा सात्विक संताप यायचा. त्याची आवडती गोष्ट म्हणजे "गुलाबराव दिडमिशे". हे नाव माझ्या अजूनही छान लक्षात आहे. बाबा मला चिडवताना म्हणायचा, "तू आमची मुलगी नाहीसच! तुला शहराची हवा लागावी म्हणून गावाकडून आणलंय".
या गोष्टीत मी गुलाबराव दिडमिशे नावाच्या रग्गड श्रीमंत पण खेड्यात राहण्या-या पाटलाची मुलगी असायचे. माझी आई म्हणजे सत्यभामाबाई. आमची खूप शेती वगैरे पण मुलीला शहरात वाढवायची हौस असल्याने त्यांनी मला असे शहरी आई-बाप विकत घेऊन दिले! मी मोठी (?) झाले की बाबा मला परत पाठवणार होता. त्यात गुलाबरावांनी माझं लग्न पण ठरवलं होतं त्यांच्याच गावातल्या शिवाजीशी! म्हणून माझं नाव सई ठेवायचा खटाटोप! त्यात शिवाजी माझ्यापेक्षा दहा एक वर्षाने मोठा!
ही गोष्ट तो इतकी रंगवून सांगायचा की थोड्यावेळाने मला खरी वाटू लागे. मग मी जोरदार भोंगा पसरायचे. आई बिचारी खूप वेळा, "नको रे चिडवूस तिला" असं काकुळतीला येऊन म्हणायची.
तशीच एक अत्यंत बोचरी व्यक्तिरेखा म्हणजे "सुगंधा". ही सत्वगुणांचा अर्क मुलगी सुद्धा काल्पनिक होती. यात मात्र बाबाला विजू काकानी खूप मदत केली होती. मी जे काही करायचा कंटाळा करायचे ते सग्गळं सुगंधा आनंदाने करायची. आईला मदत करणे, गणितं सोडवणे, पाहुण्यांना नाच करून दाखवणे, हट्ट न करणे अशा अनेक गोष्टी ती करायची. त्यामुळे मी कधी नाठाळपणा करू लागले की लगेच सुगंधाशी तुलना व्हायची. ही सुगंधा म्हणे विजूकाकाच्या चाळीतच कुठेतरी रहायची. खूप दिवस सुगंधा भेटली की तिला कसं ढकलायचं, कुठे बोचकारायचं वगैरे बेत मी केले होते.
कधी कधी मात्र बाबा मला चांदोबा वाचून दाखवत असताना मी झोपून जायचे. मग बाबा एकटाच ती गोष्ट वाचत बसायचा. मला वाचून दाखवायच्या निमित्ताने बाबानी खूप पुस्तकं स्वत: वाचून काढली. माझ्या मते किपलिंगचं जंगल बुक त्याचं सगळ्यात आवडतं पुस्तक! हल्ली मात्र मी बाबाला काय वाच काय नको हे सल्ले देते. बाबाला गोष्ट नाही जरी सांगितली तरी पुस्तकांकडे नेण्याचं काम मी नेहमी करते. वाचलेल्या पुस्तकांवर चर्चा करायला पण मला खूप आवडतं. आणि माझ्या या गोष्टींबद्दलच्या गोष्टी वाचून आई-बाबा खूप खूष होतात!
कुणीसं म्हटलंय "घेता घेता एक दिवस, देण-याचे हात घ्यावे!".. :)